Za nami kolejna wizyta w profesjonalnej akademii piłkarskiej. Po raz kolejny udaliśmy się do ojczyzny footballu, a naszym celem była Akademia Birmingham City F.C. W dniach 26.04 – 01.05.2016 mieliśmy okazję przyglądać się jak funkcjonuje klubowa Akademia. Odbyliśmy również szereg spotkań i rozmów z trenerami i pracownikami „Niebieskich”. Zdobytą wiedzę będziemy starali się przekazać wam poprzez poniższy raport z naszej wizyty.
Poniżej znajdziecie drugą cześć raportu z naszej wizyty w Akademii Birmingham City FC, w której przedstawiamy więcej szczegółów dotyczących pracy szkoleniowej i organizacji szkolenia w Klubie.
Organizacja pracy szkoleniowej w Akademii Birmingham City FC
Wszystkie zajęcia szkoleniowe w Akademii Birmingham City F.C. prowadzone są w oparciu o przygotowany przez Klub sylabus szkoleniowy. Sylabus opracowany został w oparciu o wytyczne zawarte w EPPP czyli Elite Players Performance Plan. Program ten przygotowany został przez Premier League w celu zwiększenia ilości wychowanków klubowych akademii debiutujących w pierwszych zespołach oraz reprezentacjach. Piłkarski sylabus Akademii wykorzystuje również wytyczne zawarte w modelu opracowanym przez angielskie FA i nazywanym popularnie „The Four Corners”. Model ten ma na celu pomóc trenerom w zorganizowaniu sesji treningowej oraz zaplanowaniu cyklu szkoleniowego w dłuższym terminie.
Piłkarski sylabus Akademii Birmingham City F.C. dzieli cały sezon na dziesięciotygodniowe bloki. Pierwsze dziewięć tygodni dotyczy treningów, natomiast tydzień dziesiąty jest tygodniem podsumowania i oceny zawodników. Każda sesja treningowa składa się z określonych części oraz zagadnień, które będą omawiane podczas zajęć. W czasie pojedynczej sesji treningowej mamy zatem do czynienia z następującymi aspektami treningu piłkarskiego:
- przygotowanie fizyczne,
- trening techniczny,
- taktyka,
- przygotowanie mentalne,
- trening bramkarski.
Takie elementy musi zawierać każda indywidualna sesja treningowa. Elementy te są stałe i nie zmieniają się z tygodnia na tydzień.
Jak już wspomnieliśmy wyżej sezon podzielony jest na dziewięciotygodniowe bloki nazywane mezocyklem. W dalszej kolejności blok dziewięciotygodniowy podzielony jest na trzy części, każda trwa trzy tygodnie. Tematyka każdej z nich jest inna. Podczas pierwszych trzech tygodni uwaga skupiona jest na utrzymaniu się w posiadaniu piłki. Następna cześć dotyczy atakowania, a ostatnie trzy tygodnie to gra obronna.
Podczas dziesiątego tygodnia zawodnicy mają wolne i odpoczywają od treningów. Trenerzy oraz pracownicy Akademii natomiast zbierają się i dokonują oceny poszczególnych zawodników. W szczególności skupiają się na tym czy dany zawodnik dokonał postępu w określonych dla niego obszarach. Każdy zawodnik ma bowiem przypisane określone cele osobiste do realizacji w danym sezonie. Jeżeli któryś z zawodników nie spełnia oczekiwań trenerów, zarówno pod względem umiejętności jak i zachowania, może zostać odesłany z Akademii.
Sylabus szkoleniowy ma zastosowanie do wszystkich grup wiekowych w Akademii. Dlatego też w danym tygodniu wszystkie grupy skupiają się na tym samym temacie. Oczywiście trenerzy mają swobodę w doborze i przygotowaniu poszczególnych ćwiczeń. Pewne odstępstwa od wytycznych sylabusa występują w przypadku drużyny U21. Tam trenerzy nie muszą ściśle stosować się do tematów tygodniowych ponieważ większy wpływ na ich treningi ma manager pierwszego zespołu, który może wskazywać czym powinna zająć się drużyna w danym tygodniu.
Drużyny młodzieżowe Akademii mają swoje określone ustawienia wyjściowe podczas meczy ligowych lub sparingowych. Ustawienia te nie są jednak ściśle powiązane z systemem gry pierwszego zespołu. Problemem jest tu bowiem fakt, że manager pierwszego zespołu w Championship zmienia się średnio co około 18 miesięcy. Wraz z przyjściem nowego trenera może zmienić się system gry oraz ustawienie w jakim grają zawodnicy. Dlatego też, jak wyjaśnia Dyrektor Akademii Kristjaan Speakman „manager pierwszego zespołu ma wpływ na to co dzieje się w drużynie seniorskiej oraz drużynie U21, i tutaj mogą dokonywać się częste zmiany, natomiast w grupach od U9 do U18 sposób trenowania nie ulega zmianie, a manager pierwszego zespołu nie ma wpływu na system szkolenia”.
Ważnym aspektem jeśli mówimy o profesjonalnym szkoleniu są również uwarunkowania zewnętrzne czyli np. przepisy obowiązujące Akademie klubów profesjonalnych (czyli zrzeszonych w Football League). Wszyscy zawodnicy znajdujący się w profesjonalnej Akademii mają „kontrakty” i nie mogą swobodnie przejść do innego klubu bez zgody klubu macierzystego. Zdarzają się też sytuacje problemowe, wtedy to klub pozyskujący musi zapłacić za zawodnika, a opłata wynosi w granicach 6000 funtów. Dlatego też kluby mniejsze takie jak Birmingham City F.C. starają się opiekować należycie swoimi zawodnikami, gdyż normalną praktyką jest, iż słynniejsze kluby starają się pozyskiwać utalentowanych graczy np. rozmawiając bezpośrednio z ich rodzicami. Kontrakty nie obejmują zawodników U7 i U8 oraz zawodników testowanych w danej Akademii.
Tylko wybrani zawodnicy w wieku 16 lat, spełniający określone kryteria doboru i rokujący szansę na dalszy progres oraz to, że w przyszłości będą reprezentować poziom upoważniający ich do gry w pierwszym zespole otrzymują 2-letnie stypendia klubowe w wysokości minimalnej krajowej dla danego wieku i trafiają do zespołu U18. Jeśli brakuje zawodników na poszczególnych pozycjach w zespole U18 to dopuszcza się zatrzymanie zawodnika, który nie spełnia do końca wszystkich wymogów, bądź skauci klubowi poszukują odpowiedniego kandydata na daną pozycję w innych klubach i starają się pozyskać odpowiedniego zawodnika z zewnątrz. Pozostali zawodnicy są sprzedawani lub wypuszczani jako wolni zawodnicy do innych zazwyczaj słabszych klubów lub też na wypożyczenia.
Liczba treningów w tygodniu zależy w głównej mierze od wieku zawodników. W tzw. Pre-Academy czyli przed oficjalnym wstąpieniem w szeregi Akademii treningi odbywają się dwa razy w tygodniu i trwają około 1,5 godziny. Wraz z wiekiem liczba treningów ulega zwiększeniu i osiąga poziom 10 treningów tygodniowo w kategorii wiekowej U18.
W angielskim footballu funkcjonują trzy główne fazy szkolenia dzieci i młodzieży
- Foundation Phase – dla dzieci głównie do 12/14 roku życia (w zależności od stopnia rozwoju mentalnego i psycho-fizycznego danego chłopca)
- Youth development – dla młodzieży 15/18 lat
- Professional development – dla zawodników U21.
Ponadto prowadzone są również zajęcia dla młodszych zawodników w ramach Pre-Academy (6, 7, 8 lat). W najmłodszych grupach największy nacisk kładzie się na operowanie piłką i rozwijanie techniki piłkarskiej. W tej fazie zajęcia mają charakter głównie zabawowy, po to aby zachęcić zawodników do uprawiania piłki nożnej, a także silniej związać ich z Klubem.
W fazie Foundation, uwaga nadal skupiona jest na rozwijaniu indywidualnej techniki użytkowej zawodników. Dodatkowo dochodzą też pewne elementy taktyczne, ale dotyczą one głównie gry w mniejszych grupach. Zawodnicy w grupie od U9 – U14 rozpoczynają również treningi kondycyjne. Trenerzy głównie skupiają się nad poprawą mobilności ruchowej zawodników oraz ich szybkością i techniką biegu. Zawodnicy, którzy posiadają odpowiednie predyspozycje ruchowe i odpowiednią technikę mogą również rozpocząć treningi siłowe i wzmacniające. W tej fazie z pewnością nie można mówić o przetrenowaniu zawodników.
Przykładem niech będzie dzień treningowy grupy U13: 1 sesja treningowa w godzinach porannych (praca nad techniką + sprinty i praca nad zwinnością), 2 sesja treningowa w godzinach popołudniowych (praca nad techniką indywidualną, zwody i strzały na bramkę), po drugiej sesji treningowej zawodnicy udali się na siłownię gdzie wykonywali skoki na boxy, podciąganie na drążku, pompki itp.
W fazie Youth Development większą uwagę trenerzy przywiązują do zagadnień taktycznych. Każdemu zawodnikowi próbuje się znaleźć odpowiednią pozycję na boisku, na której to będzie doskonalił swoją grę. We wcześniejszych fazach zawodnicy nie mają przypisanych pozycji na boisku. W fazie Youth Development znacznie zwiększa się zakres pracy nad przygotowaniem fizycznym zawodników.
Grupa U21 jest dość specyficzna. Skład drużyny ulega częstym zmianom w związku z tym, że w meczach biorą udział zarówno zawodnicy z pierwszej drużyny, którzy nie wystąpili w swoim meczu ligowym jak i zawodnicy młodsi z drużyny U18, którzy wyróżniają się pod względem swoich umiejętności. Największy wpływ na treningi w tej kategorii wiekowej ma manager pierwszego zespołu, który ściśle współpracuje z trenerem głównym i przekazuje mu swoje uwagi i wytyczne. Grupa U21 rozgrywa swoje spotkania ligowe w poniedziałki.
Głównym założeniem Akademii Birmingham City F.C. jest indywidualny rozwój zawodników, a nie rozwijanie drużyn i wygrywanie ligi. Do 16 roku życia zawodnicy nie uczestniczą zresztą w formalnych rozgrywkach ligowych i nie są prowadzone tabele punktowe. Rywalizacja zorganizowana jest w formie cotygodniowych sparingów z innymi akademiami klubowymi. Presja wyniku zaczyna się od grupy U18, która występuje w formalnych rozgrywkach ligowych. Dopiero wtedy oczekuje się od zawodników wygrywania jak największej ilości meczów oraz jak najlepszego miejsca w lidze.
Akademia Birmingham City F.C. posiada swoją filozofię gry oraz sposobu trenowania. Główne elementy tej filozofii to:
- pozytywne podejście trenerów do zawodników,
- informacja zwrotna na temat postępów zawodnika przekazywana rodzicom oraz zawodnikowi,
- rozwijanie myślenia i szybkości podejmowania decyzji na boisku,
- rozwijanie indywidualnych umiejętności technicznych (piłka musi być przyjacielem zawodnika)
- gra oparta na utrzymywaniu się w posiadaniu piłki,
- gra ofensywna oparta na kreatywności zawodników,
- pressing na przeciwniku, wysoka gra obronna,
Elementem filozofii szkoleniowej Klubu jest też odpowiedni dobór zawodników do Akademii. Bez odpowiedniego potencjału zawodników nawet najlepsi trenerzy nie będą w stanie wychować zawodnika, który może grać w pierwszym zespole lub stać się reprezentantem kraju. Do Akademii dostać się można tylko dzięki rekomendacji skautów. Głównym kryterium, na które zwracają uwagę skauci klubowi są oczywiście umiejętności techniczne obserwowanego zawodnika, które muszą być na poziomie wyższym niż przeciętna w Akademii. Jednakże do udziału w treningach Akademii mogą być zaproszeni również zawodnicy o wyjątkowych predyspozycjach fizycznych, ale z mniejszymi umiejętnościami. Nie jest jednak regułą, że skauci wybierają zawodników na podstawie ich fizyczności. Wśród zawodników Akademii można zaobserwować zarówno wysokich chłopaków jak i całkiem niskich, lepiej lub gorzej zbudowanych.
Podsumowując, mimo iż Akademia posiada bardzo dobre zaplecze treningowe to nie jest ono centrum uwagi trenerów oraz Dyrektora Akademii. Najważniejszym elementem w tej całej układance są ludzie. Mówimy tu przede wszystkim o zawodnikach i trenerach, ale także bardzo ważni są pozostali pracownicy Akademii. Każdy pracownik Akademii przyczynia się bowiem do końcowego sukcesu całego projektu, dlatego też wszyscy są traktowani z szacunkiem. Nie ważne czy jesteś portierem czy dyrektorem twoja praca ma ogromne znaczenie dla Akademii i zasługuje na to żeby zostać doceniona.
