W sobotę 23-go listopada w Warszawie odbyła się kolejna edycja Football Conference, tym razem skupiająca uwagę na przygotowaniu mentalnym sportowców. Trening-Piłkarski.Pl oczywiście jak zwykle był obecny na tym wydarzeniu. Dzięki uprzejmości organizatorów tym razem uczestniczyliśmy szczególnie aktywnie, gdyż ufundowaliśmy nagrody w postaci 3 Zeszytów Trenera dla uczestników Konferencji. Więcej na temat nagrody możecie dowiedzieć się Tutaj
Relacje z całości wydarzenia przygotowała dla was Pani Marta Błońska – psycholog, coach i trener biznesu.
Podzielę się z wami tym co ja wyciągnęłam z tego spotkania dla siebie. Pierwsza prelegentka Maria Ruiz de Ona (dr psychologii sportu, od 1996 roku trener mentalny, psycholog, coach w Athletic Bilbao, obecnie psycholog reprezentacji Kataru w piłce nożnej) skupiła się na tworzeniu kontekstu nauki. Według niej najważniejsze są trzy elementy: przestrzeń, treść merytoryczna oraz osoba do której kierowane są treści nauczania. Te unikalne dla każdego procesu nauki składniki muszą się uzupełniać i wzajemnie przenikać. Proces nauczania, który pokazała Maria jest mi bardzo bliski, opierał się on bowiem na zadawaniu pytań, zmuszających do poszukiwania odpowiedzi jak podczas sesji coachingowych (Maria – “Pytania są siłą napędową nauki”). Informacje i merytoryka mają służyć zawodnikowi, to właśnie on ma odpowiedzieć sobie na pytanie jak wykorzysta nowe informacje w praktyce, jak przełoży je na doświadczenie, a następnie jaką refleksję wyciągnie z całego procesu nauki. Same informacje, przekazana wiedza, nie jest procesem nauczania. Maria pracuje wg schematu – Act, Plan, Do, Check. Zawodnik ma pogłębiać samoświadomość, odkrywać swoje mocne i słabe strony, przewidywać swoje reakcje, emocje, ma być bardzo świadomy tego co się dzieje na boisku nawet w meczu, w którym emocje są niezwykle silne. Trener powinien dążyć do tego, by zawodnik myślał samodzielnie, podejmował ryzyko, czuł sprawczość i podejmował decyzje. Zawodnik musi ponosić odpowiedzialność za swój trening, za swój rozwój. “Nie możemy dać nikomu pewności siebie, ale możemy pomóc mu ją budować”. Aby to było możliwe należy doprowadzić do ujednolicenia perspektywy (perception balance), rozumianej jako konfrontacja wyobrażeń na swój temat zawodnika z tym co widzi trener. Najważniejsze w tym procesie jest pokazanie zawodnikowi tego, czego on sam nie dostrzega (blind points).
Maria wielokrotnie podkreślała również rolę szkoleniowca w procesie rozwoju zawodnika – “Kiedy twój zawodnik nie robi czegoś tak jak powinien, jak mu powiedziałeś – poszukaj przyczyny w sobie bo zawodnik jest lustrem swojego trenera”. Oczywiście sam proces musi mieć cel, który jest dla zawodnika jasny i zrozumiały, musi on bowiem wiedzieć po co coś robi. Trener powinien stwarzać trudne warunki zawodnikowi, ponieważ właśnie przez podejmowane ryzyko w nieoczywistych sytuacjach sportowiec może się rozwijać. Na koniec Maria podkreśliła, tak ważną z mojego punktu widzenia, w każdym procesie ciszę. Nie możemy się jej bać, należy się w nią wsłuchiwać i dbać o tworzenie ciszy (create silence), która będzie tworzyła przestrzeń nauki (learning context).
Kolejny prelegent, Mariusz Świerk (trener koszykówki z ponad 20 letnim doświadczeniem, trener reprezentacji Polski do lat 16, zdobywca złotych medali młodzieżowych Mistrzostw Polski) poruszył temat motywacji. Według niego zawodnik powinien mieć “czystą głowę”, która mi od razu skojarzyła się z mindfulness, w której widzę ogromną wartość, w sporcie również. Jednak Pan Mariusz mówił jeszcze o całym systemie, w którym funkcjonuje zawodnik – czysta głowa to według trenera poukładane życie, pozałatwiane sprawy. Podał tu przykład juniorów, gdzie ważne jest odpowiednie wsparcie rodziców, odpowiedni poziom wyników w nauce, samodyscyplina, porządek, relacje z rówieśnikami, przyjaźnie itd. By zawodnik mógł osiągać możliwe dla siebie rezultaty powinien być inspirowany i motywowany przez swoich trenerów. Żeby można było mówić o inspirowaniu, należy znać swoich zawodników, wiedzieć czego indywidualnie każdemu potrzeba. Metod wymienił kilka, od odwoływania się do znanych sportowców, przez wizualizacje, metafory, słowa akcenty, chwalenie, docenianie, a kończąc na utrzymaniu zapału twórczego. Może się to udać według trenera dzięki zmiennym środkom treningowym, różnym metodom, innowacjom, a co za tym idzie nieustannym inspirowaniu zawodnika do jego własnego rozwoju.
Ciekawe również było wystąpienie Łukasza Rutkowskiego, który jest zarówno trenerem jak i psychologiem (trener grup młodzieżowych i Psycholog sportu w Akademii Piłkarskiej KGHM Zagłębie Lublin). On swoja pracę z zawodnikami skupia wokół wytworzenia możliwie najtrudniejszych warunków psychofizycznych już podczas treningów. Według Pana Łukasza zawodnik najbardziej rozwija się podczas meczy, dlatego stara się by podczas treningów zawodnicy poza umiejętnościami technicznymi ćwiczyli się w rywalizacji, radzeniu sobie z porażką, presją czasu, presją wyniku, popełniali błędy, odczuwali zwycięstwo, sukces. Odbywa się to przy pomocy różnorodnych form gier rozgrywanych podczas treningów, które w zamierzeniu mają być równie rozwijające jak mecze. Jego system szkoleniowy oparty jest na tabeli/rankingu wyników tzw. „winner ranking”, w której zapisywane są wszystkie rozgrywane podczas treningu elementy. Zawodnicy cały czas widzą tabelę, która wisi w widocznym miejscu, jest na bieżąco uaktualniana i na podstawie której, wyciągane są wnioski do dalszej pracy.
Całość konferencji dla samej siebie podsumowałabym tak: praca mentalna ze sportowcem opiera się na zadawaniu właściwych, rozwojowych pytań, stwarzaniu odpowiedniego kontekstu nauki, również poprzez trudne warunki treningowe oraz odpowiedniej motywacji, inspirowaniu, ale także balansowaniu – wyciszaniu głowy (mindfulness) zawodnika.
Na Konferencji „Football Conference – Przygotowanie mentalne 2019” reprezentował nas trener Paweł Lewicki. Serdecznie dziękujemy.
Autorka tekstu:
Marta Błońska – psycholog, coach i trener biznesu. „Fascynuje mnie psychologia rozwoju osobistego i psychologia sportu. Pracuje indywidualnie i z zespołami, w których widzę ogromny potencjał. Głównie pracuję nad motywacją, pewnością siebie, asertywnością i wyznaczaniem celów.”
