10 przykazań jak rozwijać kreatywnych piłkarzy – część 2

Kontynuując nasz poprzedni wpis dotyczący tematu rozwoju młodych piłkarzy chcielibyśmy zaprezentować pozostałe 5 z 10 przykazań, jak rozwijać kreatywnych piłkarzy. Tutaj znajdziesz poprzedni wpis: 10 przykazań jak rozwijać kreatywnych piłkarzy – część 1

W tym wpisie prezentujemy kolejne 5 przykazań:

6. Daj zawodnikom możliwość do kreowania swoich własnych gier i zasad.

W stosowanych grach uproszczonych trener nie tylko powinien dbać o to, aby były realizowane założone cele, ale również od czasu do czasu powinien motywować swoich młodych graczy do kreowania własnych, różnych form gier poprzez modyfikowanie zasad pierwotnie zaproponowanych. Dzieci również powinny starać się wychodzić z propozycjami zasad, które chcą wprowadzić w grze, a rolą trenera jest odpowiednie moderowanie tych propozycji. Ponadto warianty mini-gier z 4 bramkami na zmniejszonym polu gry już same w sobie promują kreatywność wśród graczy w poszukiwaniu odpowiednich rozwiązań w trakcie gry. Od czasu do czasu trener w trakcie treningu powinien także dać 10-15 minut dzieciom na grę dowolną lub aktywność z piłką, która im najbardziej w danej chwili odpowiada. Taki “przerywnik” może być zastosowany w zasadzie w dowolnym momencie treningu. Postępowanie w ten sposób i zaznajomienie dzieci z takim stylem prowadzenia zajęć powoduje nie tylko wzrost ich wyobraźni i fantazji, ale także ich poczucia odpowiedzialności za trening, osobistej inicjatywy  oraz chęci do improwizacji i bycia bardziej kreatywnym, co przekłada się w dłuższym okresie na jakość gry. Istnieje również duże prawdopodobieństwo, że łatwiej wyłonią się w ten sposób naturalni liderzy w grupie.

Wniosek: zwróć uwagę czy ty jako zawodnik lub twoi podopieczni (patrząc z perspektywy trenera) są zaangażowani w “kreowanie” treningu czy tylko pełnią rolę odtwórczą. Jako trener dbaj o porządek w organizacji treningu, ale daj też dzieciom dużo swobody w wyrażaniu swoich pomysłów. Jako zawodnik angażuj się w tworzenie treningu, pytaj i zaproponuj swoje pomysły.

7. Ośmiel się ryzykować i improwizować bez obawy o konsekwencje.

To przykazanie szczególnie dotyczy zarówno młodych zawodników jak i trenerów, gdyż i jedni i drudzy powinni mieć odwagę do ponoszenia ryzyka i eksperymentowania, zwłaszcza w pierwszych etapach szkolenia. Tylko w ten sposób bowiem mogą odkrywać swoje nowe możliwości i doskonalić swoje umiejętności. Młodzi gracze absolutnie nie powinni być poddawani presji przez swoich trenerów, aby niezwłocznie po otrzymaniu piłki wykonać podanie w grze w celu uzyskania efektu lepszej gry zespołowej i ostatecznie odniesienia zwycięstwa. Powinni mieć oni możliwość do improwizacji w swojej grze i ponoszenia ryzyka bez obawy o możliwe konsekwencje popełnienia błędu i utraty posiadania piłki. Tylko wtedy, gdy młodzi gracze traktują piłkę jak swojego “najlepszego przyjaciela” i często rozwiązują sytuacje boiskowe po swojemu są zdecydowanie bardziej kreatywnymi graczami w przyszłości, od tych którzy tylko akceptowali i odtwarzali to co im trener nakazał. Dlatego tak ważne jest “wyłączenie” się trenera z “podpowiedzi” podczas gry dziecięcej. Pozwala to graczom czuć się o wiele swobodniej, rozwijać swój wewnętrzny potencjał bez obaw o bycie skrytykowanym w momencie popełnienia błędu. Pomaga również w zwiększeniu poczucia samoodpowiedzialności za to co zawodnik wykonuje na boisku.

“Only those who attempt what they cannot do, will grow” – Ralph Waldo Emerson

Wniosek: czy piłka, którą grasz nie sprawia ci kłopotu – pamiętaj to ty powinieneś nad nią panować, a nie ona nad tobą. Zrób wszystko, aby mieć jak najwięcej kontaktów z piłką również poza treningami. Trenerze bądź niezwykle cierpliwy i wyrozumiały – daj dzieciom popełniać błędy i pomagaj im zrozumieć w jaki sposób mogą uniknąć tych błędów w przyszłości, zamiast dawać im gotowe rozwiązania i wręcz nakazywać ich wykonanie.

8. Poświęć więcej uwagi na treningi prawej półkuli mózgu.

Kiedy tylko dzieci wkraczają w progi szkoły, lewa półkula mózgu, gdzie zlokalizowane są ośrodki odpowiedzialne za logiczne i matematyczne myślenie oraz wyrażanie werbalne myśli, jest głównie stymulowana. Uczniowie są zobowiązani do rozwiązywania głównie “zamkniętych” i perfekcyjnie zdefiniowanych zadań, zgodnie z tokiem rozumowania nauczyciela i bez pozwolenia na partycypację w poszukiwaniu rozwiązania problemu i bycie kreatywnym. Z prostej przyczyny, bo problemy stawiane przed nimi są zamknięte, a ich rozwiązanie ogranicza się zwykle do jedynego i ściśle określonego rozwiązania. Natomiast rozwój kreatywnego potencjału człowieka wymaga systematycznej stymulacji prawej półkuli mózgu. Dlatego właśnie zarówno w szkole jak i w treningu piłkarskim “zadania otwarte” są tak bardzo potrzebne, gdyż wymagają od młodych ludzi bycia kreatywnym w poszukiwaniu swoich własnych rozwiązań na każde postawione zadanie. Zamiast być przez większość czasu jedynym źródłem informacji i rozwiązań w procesie nauczania trenerzy powinni raczej umieć przekazać zawodnikom odpowiedzialność za sytuację treningową (np. mini-grę), którą oni wygenerowali i poprzez systematyczne zadawanie pytań stymulować ich do rozwiązywania danego problemu. Prawdziwy bowiem mistrz “coachingu” nigdy nie daje odpowiedzi na problemy w grze, ale zawsze pomaga swoim graczom odkrywać i znaleźć właściwe rozwiązanie sytuacji zastanych w grze. Ponadto właściwie skonstruowana uproszczona mini-gra sama w sobie musi stać się odpowiednim “nauczycielem”, a zadaniem trenera jest stworzyć takie warunki do rozwoju swoich graczy i im pomagać, a nie za nich myśleć w grze.

Wniosek: trenerze – stawiaj zadania zamiast dawać z góry określone rozwiązania sytuacji w grze, nie oczekuj jednocześnie, że od razu zadanie zostanie perfekcyjnie rozwiązane, skup się raczej na tym jak pomóc swoim zawodnikom, aby doszli do jak najlepszego rozwiązania postawionego przed nim zadania w grze. Zawodniku, zawsze staraj się poszukiwać nowych rozwiązań w grze – zadawaj sobie często pytanie “czy jest coś co mógłby w danej sytuacji zrobić lepiej, jak mógłbym się zachować, gdzie poruszać na boisku i jaką technikę wykorzystać w grze, aby uzyskać lepszy efekt?”

9. Więcej kreatywnych trenerów oznacza więcej kreatywnych piłkarzy.

Trenerzy, żeby w przyszłości widzieć na boiskach piłkarskich więcej kreatywnych piłkarzy, którzy są innowacyjni, nieprzewidywalni i zachowują się w sposób wykraczający poza przyjęte normy, muszą przemyśleć następujące kwestie:

• Podczas treningów i rywalizacji w zawodach trenerzy nie powinni zawsze krytykować błędów popełnionych przez swoich podopiecznych, gdyż ograniczy to podejmowanie ryzyka przez zawodników oraz ich kreatywność, fantazję i wyobrażenie gry na boisku.
• W codziennym treningu więcej czasu i przestrzeni powinno być udostępnione zawodnikom w celu eksperymentowania nowych ruchów i technik, które pojawiają się im spontanicznie w optymalnie stymulującej grze. Im bardziej nieformalne środowisko jest stworzone dla zawodników (na wzór footballu ulicznego, w który kiedyś często grali młodzi zawodnicy) tym większa szansa na rozwój bardziej kreatywnych zawodników.
• Jakikolwiek przebłysk inwencji twórczej u zawodnika powinien być rozpoznany przez trenera, który powinien zrobić wszystko, aby zachęcać swoich podopiecznych do bycia “innym” i poszukiwania oryginalnych rozwiązań problemów pojawiających się w grze.

Wniosek: nie obawiaj się podejmowania ryzyka przez dzieci, bez przełamywania barier młodzi piłkarze nie są w stanie nauczyć się niczego nowego.

10. Środowisko piłkarskie często jest wrogiem dla kreatywności młodych piłkarzy.

Niestety większość młodych talentów dorasta w atmosferze, która jest wroga dla inwencji twórczej. Na większości boisk piłkarskich młodzi gracze są zdominowani przez instruktorów, trenerów, czy inne osoby dorosłe, które pozwalają na relatywnie małą swobodę w działaniu, poruszaniu się i podejmowaniu niezależnych decyzji przez młodych graczy. Opinie młodych zawodników nie są brane pod uwagę. Dla trenerów najważniejsze często jest mieć “wszystko pod kontrolą”. Dlatego też zawodnicy, którzy odbiegają od norm są często karani, przywoływani “do porządku” i zobowiązani do respektowania poleceń trenera. Wielu trenerów bowiem myśli za swoich zawodników na boisku zamiast stymulować ich do samodzielnego myślenia. Przez lata młodzi piłkarze pozostawieni bez wątpliwości odnośnie instrukcji trenerskich grają w piłkę nożną zgodnie z otrzymanymi informacjami, bez jakiejkolwiek własnej inwencji twórczej. Kiedy ci młodzi gracze osiągną wiek 15-16 lat i więcej, oczywistym jest fakt, że będa musieli się zmierzyć z poważnymi problemami, jeśli zostaną postawieni w sytuacji gdzie będą musieli podejmować szybkie, własne decyzje na boisku, gdyż przez wiele lat byli trenowani tylko pod kątem egzekwowania tego co dorosły (instruktor, trener, rodzic) im powiedział.

Wniosek: stwarzaj swoim zawodnikom środowisko, w którym będą czuli się swobodnie w kwestii podejmowania własnych decyzji oraz pomagaj im zrozumieć konsekwencje tych decyzji, tak aby w przyszłości wybrali optymalne rozwiązanie w danej sytuacji boiskowej. Piłkarzu nie obawiaj się ryzyka i przełamywania swoich barier, tylko w ten sposób możesz nauczyć się nowych umiejętności.

Warto zapamiętać, że przedstawiona powyżej droga to proces długofalowego rozwoju zawodników i należy wykazać się dużą dozą cierpliwości oraz nie poddawać się w przypadku niepowodzeń. Jednak warto zwłaszcza od najmłodszego wieku postępować według przedstawionych powyżej “przykazań”, aby na końcu procesu rozwoju wykształcić świadomego i kreatywnego młodego piłkarza.

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą naszych produktów dla piłkarzy i trenerów:

Poradnik Piłkarza II Edycja

Przejdź do sklepu ->

Dziennik Piłkarza

Przejdź do sklepu ->

Zeszyt Trenera

Przejdź do sklepu ->

oraz programów treningowych znajdujących się w naszym Sklepie Internetowym.

Autor tekstu:

Krzysztof Laskowski

Trener UEFA A.

Project Manager Stowarzyszenia TRENING-PIŁKARSKI.PL.

Były Dyrektor Akademii klubowych KKS Włókniarz 1925 Kalisz i KP Calisia14 Kalisz. Trener młodzieżowy na wszystkich szczeblach rozwoju młodych piłkarzy od U6 – U19. Specjalista treningu techniki indywidualnej. Uczestnik wielu polskich i zagranicznych Konferencji szkoleniowo-metodycznych.

Trener Asystent Coerver Coaching Polska.

Uczestnik wielu staży i wizytacji w Akademiach klubowych polskich i zagranicznych m.in.: Legia Warszawa, Zagłębie Lubin, Feyenoord Rotterdam, QPR FC, Brentford FC x2, Birmingham City FC, Crystal Palace FC, Vancouver Whitecaps FC (MLS).

Założyciel i Główny trener w latach 2012-2014 polskiej Akademii Piłkarskiej Polish Tigers na Wyspach Brytyjskich.